Вич ий жапыште илышна палынак саемшаш

​28 январьыште Марий Эл вуйлатыше Александр Евстифеев тений республикын правительствыжын икымше заседанийжым эртарен. Тушто «Илыме вер да оласе среда», «Экологий», «Тазалыкым аралымаш» кум национальный проектым илышыш пуртымо йодышым каҥашеныт.

«Илыме вер да оласе среда» проект 5 ий жапыште аварийныйлан шотлалтше 100 утла тӱжем квадрат метр илыме верым пужаш да  республикыште илыше 5 тӱжемат пеле еҥын илыш условийжым саемдаш полшышаш.

Марий Элын чоҥымо паша, архитектур да илыме вер ден коммунал озанлык министрже Михаил Леонтьевын палдарымыж почеш, нацпроектын 4 направленийже дене мероприятий-влак ышталтыт. Тиде – «Илыме вер», «Ипотеке», «Тачысе илышлан келшен толшо ола кумдыкым тӱзатымаш» да «Илаш йӧрдымӧ илыме фондым шагалемдымаш», тыгак - «Экологий» нацпроектыш пурышо «Яндар вӱд» ден «Юлым тазаҥдарымаш» региональный проект-влак. Тений гына 1,5 тӱжем квадрат метр тоштемше илыме фондым пытараш да тушто илыше 90 еҥым вес верыш кусараш палемдалтеш.

«Тачысе илышлан келшен толшо ола кумдыкым тӱзатымаш» регионысо проект почеш, Марий Элыште 734 кудывечым да тӱшкан пайдаланыме 127 кумдыкым шотыш кондат. Тений чылаже 206 млн. теҥгеаш паша ышталтшаш.

«Экологий» нацпроектыш пурышо «Яндар вӱд» регионысо проект дене келшышын, йӱшаш сай качестван яндар вӱдым калыклан ситарыме кугытым 94 процент марте шуктыман. Тидланак тений Килемар поселкышто вӱд пучым чоҥаш тӱҥалаш ямдылалтыт.

«Экологий» нацпроектышкак пурышо «Юлым тазаҥдарымаш» кокымшо региональный проект почеш, кызытсе дене таҥастарымаште, ончыкыжым Юлыш лавыран вӱдым 3 пачаш шагалрак колтыман. Тиде проектым илышыш шыҥдараш манынак Юлыш лавыран вӱдым колтышо эрыктыше сооружений-влакым 2024 ий марте пужен уэмдат да уым чоҥат. Тидлан 5 ий жапыште 2 млрд. утла теҥге ойыралтшаш.

«Тазалыкым аралымаш» нацпроектым илышыш пуртымо нерген республикысе ведомствын министрже Марина Панькова палдарен. Ойлымыж почеш, 2024 ийлан республикыште илыш кужыт 78 ийыш, а 2030 ийлан 80 ийыш шушаш. 2019 ийыште вашке медицине полышым пуымо диспетчеризаций единый системым ыштен шуктышаш улыт. А шушаш ийын вертолет площадкым чоҥаш да санитарный авиаций дене пайдаланаш тӱҥалаш палемдалтеш. Тыгак профилактике медицине осмотрым, диспансеризацийым да диспансерный эскерымашым эртарыме годым авалтыме еҥ-влакын чотышт  ешаралтшаш. Ончыкыжым чылаже 600 наре млн. теҥгешке шушо 98 единице оборудованийым налаш палемдалтеш. Тышеч 29 – тений.

2021 ийыште Волжскышто оласе рӱдӧ эмлымверыште, Козьмодемьянскысе межрайонный да Шернур районысо рӱдӧ больницылаште онкологий полышым пуышо амбулаторный рӱдер-влак ышталтыт.

Йоча тазалыкым вияҥдыме программе республикыште икшыве-влакын колымо чотыштым иземдаш виктаралтын. 2020 ий марте йоча поликлинике ден отделений-влак кокла гыч 95 процент деч шагал огылжым кӱлеш медицине оборудований дене пойдаралт шуктышаш улыт.

«Тазалыкым аралымаш» нацпроект дене келшышын, Марий Элыште 7 региональный проектым илышыш пурташ тӱҥалме. Нуныжо медицине организацийлаште квалифицированный кадр-влакым ситарыме, здравоохраненийыште единый цифровой контурым ыштыме, медицине услуго экспортым вияҥдыме дене кылдалтыныт.

Александр Евстифеев медик-шамычым ял ден селалашке пашам мере-влакым  ешараш темлен, палдара Марий Эл Республик вуйлатышын организаций да аналитике виктемже.