Терроризм ваштареш – тўшка вий дене

27 августышто Марий Эл Республикын антитеррористический комиссийже ден Оперативный штаб заседанийым пырля эртареныт. Тушто у тунемме ий тўҥалме деч ончыч республикысе образовательный учрежденийлаште лўдыкшыдымылыклан йєным ыштыме да терроризм ваштареш кучедалме сферыште мероприятийлам эртарыме нерген мутланеныт. Заседанийым Александр Евстифеев вўден.

Заседанийым почмыж годым тудо тыге палемден: пеш кўлешан кугыжаныш пайрем ден массовый мероприятийлам эртараш ямдылалтме да нуным эртарыме годым террор ваштареш виктаралтше пашам тўшка вий дене шуктыман, Шинчымаш кече лач тыгай пайремлан шотлалтеш.

Образований да науко министр Наталья Адамован ойлымыж почеш, тунемме верлаште террор деч аралалтме средствым вераҥдаш республикын бюджетше гыч 16,5 миллион утла теҥгем ойырымо, тиде пашаш тыгак бюджет деч єрдыжсє источник-влакымат ушымо. Тений 20 августлан налмаште видеоэскерымаш системым 184 общеобразовательный организацийыште, пурымаште контроль системым 60 школышто вераҥдыме.

Республикыште чыла образовательный учрежденийым посна категорийлан рашемден шеледыме, лўдыкшыдымылык паспортым келыштарыме да пеҥгыдемдыме, терроризм ваштареш кучедалме шотышто урок-влакым эртарыме. Тыгай урок дене 27 тўжем утла тунемшым авалтыме.

Йоча-влаклан полышым пуымо шотышто кызыт кучылталтше йєн дене ача-ава-влакым палдарыме, тидын шотыштак интернет-лўдыкшє лийме годым мом да кузе ышташ кўлмє нерген, «Интернет» информационно-телекоммуникационный сетьыш пурымым шагалемдаш полшышо «Ача-ава контроль» услуго дене кузе пайдаланаш лийме нерген каласкалыме. Кажне образовательный организацийыште ўшан телефонын пашаж нерген каласкалыше информационный стендым ыштыме. Азапыш логалме годым йоча-влак да нунын ача-авашт тиде телефон дене пайдаланен кертыт. Психолого-педагогический, медицине да социальный полышым пуымо «Детство» рўдер негызеш вераҥдыме ўшан телефон 2010 ий годсек пашам ышта.

Наталья Адамован палемдымыж почеш, ача-ава-влакын шинчымашыштым пойдарыме формылан ача-ава-влакын погынымашышт шотлалтеш, тушто ийготыш шудымо-влак коклаште шкем-шке пытарыме проблеме да информационный лўдыкшыдымылык йодыш ий еда каҥашалтеш. Ача-ава-влакын погынымашышкышт республикысе прокуратурын, Элкєргє паша министерствын «К» отделжын, Роскомнадзорын региональный управленийжын пашаеҥышт, тыгак практик-психолог-влак миен коштыт.

Неле илыш ситуацийыш логалше ийготыш шудымо-влакым кеҥеж каникул жаплан пашаш пуртымо йодышлан кугу тўткыш ойыралтеш. Тений кеҥежым республикыште йоча-влакын каныме да тазалыкым пеҥгыдемдыме 193 организаций пашам ыштен, тушто 19,5 тўжем йоча, тидын шотыштак неле илыш ситуацийыш логалше 8 тўжем наре икшыве, каналтен.

Марий Элым вуйлатыше Александр Евстифеев профилактике мероприятийлам эртарыме годым ведомство-влакын пырля пашам ыштымыштым пеш кўлешанлан шотлен. Марий Эл Республикын антитеррористический комиссийже ден Оперативный штабын пырля эртарыме заседанийыштын итогшо почеш республикын Образований ден науко министерствыжлан педагогике пашаеҥ-влак дене ийготыш шудымо-влакын интернет-ресурс, социальный сеть, мессенджер да блог-шамыч дене пайдаланымышт шумлык информационный лўдыкшыдымылык теме дене занятийым эртараш кўштымє. Тылеч посна правам аралыше ден контрольно-надзорный орган-влакын пашаеҥыштын, специалист-психолог-влакын ача-ава-влак дене вашлиймашыштым план почеш эртараш темлыме.

Заседанийын итогшо почеш тыгак келшен толшо моло пунчалым лукмо да раш пале порученийым пуымо.