Теҥгече, 29 февральыште, Россий Президент Владимир Путин Федеральный Собранийлан посланийым ыштыш.
Молгунамсе семынак тудо моткочак кӱлешан йодыш-влакым тарватыш да могай сферыште могай вашталтышым пурташ, мом ышташ кӱлмӧ нерген ойлыш. 19-ше гана эртаралтше посланий тений 2 шагат 6 минут шуйныш.
Мо нерген ойлымыж гыч южо ужашыж нерген кӱчыкын палемдаш гын, тӱҥалтыште Владимир Путин касвел эл-влак дене кыл да элнам аралыме шотышто могай мерым ыштыме нерген каласкалыш.
Умбакыже Российыште 5 у национальный проектым илышыш пурташ палемдыме нерген ойлыш.
Иктыже «Семья» нацпроект лиеш. Могай регионышто йоча шочмаш кокла кугыт деч шагалрак, тушко 2030 ий марте 75 млрд. теҥге деч шагал огыл окса ойыралтеш. Шийвундо вес ий гыч колталташ тӱналеш. Еш ипотеке программе 2030 ий марте шуйна.
– Вес ий гыч йочасад-влакым капитально олмыкташ тӱҥалына. Еҥ-шамыч тидын нерген эре ойлат. Лишыл жапыште 100 йочасадым да 150 у школым чоҥена, – палдарыш Владимир Владимирович.
Тыгак бюджет сферыште тыршыше-влакын пашадарыштым тӱлымӧ системым саемдаш кӱлмӧ нерген ойлыш да правительствылан нунылан пашадарым тӱлымӧ шотышто проектым ямдылаш темлыш.
Кокымшо – «Продолжительная и активная жизнь» нацпроект. Илыме кокла ийгот Российыште 2030 ий марте 78 ий марте кушшаш. Кызыт – 73 ий. А тылеч вара 80 ийым эртышаш, палемдыш президент.
Кумшо – «Молодежь России» нацпроект лиеш. Владимир Путинын палемдымыж почеш, тиде ончыкылык нерген да элнан ончыкылыкшылан пӧлеклалтше проект. Тудын дене келшышын, туныктышо ден наставник-влаклан окса полыш пуалташ тӱҥалеш.
Нылымше – «Кадры» нацпроект. Президентын темлымыж почеш, шинчымашым пуымо чыла уровеньыште, школ гыч тӱҥалын вуз марте, вашкыл вияҥшаш.
– Предприятий вуйлатыше-влак, шкендан деке тунемше-шамычым ӱжса. Тек нуно цехлам, лабораторий-влакым ончен савырнат, – темлыш Владимир Владимирович.
Тыгак правительствылан кыдалаш профобразований учреждений-влакым олмыктымо программым ямдылаш темлыш. Тудын дене келшышынак ончыкыжым спорт объект-влакымат шотыш кондат. Тидлан бюджет гыч 120 млрд. теҥге ойыралтеш. Эше 124 млрд. теҥге вуз-влакын тӱшкагудыштым капитально олмыкташ колталтеш.
2030 ий марте Российыште 25 университетский кампусым чоҥаш палемдалтеш. Президент тиде чотым 40 марте ешараш темлыш.
– Ӱмаште элыштына 25 ияш марте 240 тӱжем утла самырык предприниматель лийын. Нунын чотышт эшеат ешаралтшаш, – ойлыш президент.
Тыштак палемден кодыш: 2030 ий марте МРОТ 35 тӱжем теҥге марте кушшаш.
Визымше нацпроект – «Экономика данных». Тудым илышыш пурташ 700 млрд. теҥге деч шагал огыл окса ойыралтеш.
Регион-влакым вияҥдыме шотышто икмыняр темлымашым ойлыш. Мутлан, РФ субъект-влакын «долговой нагрузко» манмыштым иземдаш, бюджет кредит парымыштын 2/3 ужашыштым списатлаш темлыш.
– 2030 ий марте регион-влак утларак самодостаточный лийшаш улыт, – каласыш президент.
Яллам, селалам, поселкылам вияҥдаш кӱлмӧ нерген ойлыш.
Тыгак Пушкинский картын программыжым шараш темлыш. Лачшымак эше мом ешарышаш шотышто правительствылан темлымашым ямдылаш кӱштыш.
Ончыкыжым, шушаш ий гыч, «Земский работник культуры» проектым илышыш шыҥдараш палемдалтеш. Тудын дене келшышын, ял ден салалашке пашам ышташ кайыше еҥлан ик гана 1 млн. теҥгем тӱлаш тӱҥалыт.
ЖКХ-ам уэмдаш ончыкыжым 4,5 триллион теҥге ойыралтеш.
Российыште общественный транспорт уэмдалтеш. Тидлан элна мучко 40 тӱжем утла троллейбусым, автобусым, электробусым колтат. Ты пашалан 150 млрд. теҥге ойыралтеш.
Школ автобус-влакымат вашталтат. Тидлан 60 млрд. утла теҥгем кучылташ палемдалтеш.
Туризмым, вӱд корным, флотым вияҥдаш, авиасообщенийым 1,5 пачаш ешараш, юж паркым уэмдаш кӱлмӧ, икмыняр моло нерген каласыш. Чыла тидым ойлымыж годым погынышо-влак ятыр темлымашыж деч вара, ойжо дене келшымыштым ончыктен, совым кырышт.
Посланий мучаште Владимир Путин СВО-што улшо-влак нерген ойлыш.
– Нунын дене кугешныме кумыл лектеш. Тыгай патриот ден герой-шамыч шкешт кугешныл огыт кошт. Кӱлеш годым лач нуно шке ӱмбакышт ответственностьым налыт. Тендан ончылно вуйнам савена, рвезе-влак, – мане. Тиде жапыште чылан кынел шогальыч да совым кужу жап кырен шогышт.
– Мый мемнан сеҥымашналан да Российын ончыкылыкшылан ӱшанем, – мучашлыш президент.
Любовь Камалетдинова
