Эртыше жапым чын умылаш полша

Кодшо кечылаште Йошкар-Олаште «Регион-влак – элнан сар историйыштыже»   IV шанче-практик конференций эртен.

Тудо Петр I кугыжан шочмыжлан 350 ий теммылан пӧлеклалтын ыле. РФ Президент В.Путинын кӱштымыж почеш «Без срока давости» шанче-просветительский проект кышкарыште тыгай конференций Йошкар-Олаште 2019 ий гыч эрта. Тӱҥ шонымашыже – Шочмо элнан историйжым шоя гоч ончыкташ тыршыше-влак ваштареш шогалаш да самырык-влакым патриотизм шӱлышеш шуарыме пашалан у толкыным пуаш. 2021 ийыште ты мероприятий тӱнямбал кӱкшытым налын. Тенийсышкыже 20 наре регион гыч участник-влак толыныт.

Ты конференций кугыжанышнан военный историйжым шымлымаште палыдыме лаштык-влакым почаш, тидын дене кылдалтше неле йодыш-влакым шотыш кондаш, пален налме секретный материал-влакым научный ден образовательный процессыш шыҥдараш йӧным почаш полша. Кугу Отечественный сар годым нацист-влакын тыныс калык ваштареш ыштыме преступленийышт нерген утларак пален налаш йӧн лектеш. Поснак тачысе неле саманыште, кунам угыч Европа велым тыгай лӱдыкшӧ уло. Тидым пленар погынымаште мутым налше кажне еҥ палемден.

Шанче форумым почмаште Марий Эл вуйлатыше Юрий Зайцев лийын. Ик эн шарнымашеш кодшо татше тудын сценыш кӱзымыж годымак лийын. Регион вуйлатыше Марий АССР-ын шочшыжо, 18-ше артиллерийский дивизийын 42-шо моторизованный бригадын 564-шо миномёт полкшын военнослужащийже, Кугу Отечественный сар годым Эстон мландыште кредалмаш годым вуйым пыштыше салтак Михаил Николаевич Докукинын (1913 ийыште шочын) родо- тукымжылан кугезе кочажын «За боевые заслуги» медальжым кучыктен. Тудым тений кенежым эстон поисковик-влак пургед луктыныт.

МАрий Эл Правительстве вуйлатышын икымше алмаштышыже, Российысе Военно- исторический обществын регионысо пӧлкажым вуйлатыше Евгений Кузьминат самырык-влакым шочмо элым йӧратыме шӱлышеш шуарымаште конфренцийын кӱлешлыкшым палемден.

Пленар погынымаш Я.Эшпай лӱмеш Марий кугыжаныш филармонийын залыштыже эртен гын, вес кечылан секций-влак Йылмым, сылнымутым да историйым научнын шымылыме В.М.Васильев лӱмеш марий институтыш кусненыт. Пленар погынымаште кум доклад йоҥгалтын. Икымшыжым историй шанче доктор, профессор Ананий Иванов ыштен. Петркугыжан элнам вуйлатыме годым Марий кундемнан кузе вашталт толмыж дене палдарен. Историй шанче доктор, профессор Сергей Стариков Царевококшайск олаште илыше лӱмлӧ землякна-влак нерген у книга дене палдарен. 1830-шо ийлаште руш кугыжаныш ден поляк-влак кокласе могай кыл лийым почын пуышо кумшо докладат оҥай лийын.

Конференцийын участникше-влаклан секцийлаште вашлиймаш деч посна организатор-влак поян программым ямдыленыт. Нуно марий рӱдола дене экскурсий гоч палыме лийыныт, Йошкар-Оласе историй тоштерым ончал савырненыт. Ик секцийыштыже элнан военный историйжын акрет пагыт гыч XX курым марте жапым авалтеныт гын, весыштыже – кокымшо тӱнямбал сар жапым.

Конференций Российысе военно-исторический обществын Марий Элысе пӧлкажын тӱшка погынымашыж дене мучашлалтын.


С.Носова